Voor motorrijders en passagiers is het vanaf 1972 verplicht om een helm te dragen, vanaf 1975 dienen bestuurders en passagiers van een bromfiets – een scooter met geel kenteken – een helm te dragen. Bestuurders en passagiers van snorfietsen – een scooter met blauw kenteken – hoefden jarenlang geen helm te dragen. Vanaf 1 januari 2023 gaat daar verandering in komen.
Voor welke bestuurder geldt een helmplicht
Voor het besturen van meerdere voertuigen geldt dus een helmplicht op grond van artikel 60 Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990. Er zijn grofweg drie categorieën voertuigen waarvoor een helmplicht van kracht is: motoren, quads en scooters.
- Motoren: uiteraard is het dragen van een helm verplicht op een motor. Ondanks dat het aan te bevelen is om ook beschermende kleding te dragen, is enkel de helm verplicht.
- Quads: een quad kan op meerdere manieren geregistreerd staan. Afhankelijk van het feit of de quad geregistreerd is als bromfiets, personenauto of landbouwtrekker is bepaald of een helmplicht van kracht is. Daarnaast gelden er voor driewielige quads aparte regels.
- Quad geregistreerd als bromfiets (tot 50cc): het dragen van een helm is verplicht.
- Quad geregistreerd als personenauto: dit type quad dient voorzien te zijn van veiligheidsgordels. Het dragen van een helm is niet verplicht.
- Quad geregistreerd als landbouwtrekker: het dragen van een helm voor dit type quad is niet verplicht.
- Quad geregistreerd als driewielig voertuig: het dragen van een helm is verplicht, tenzij de quad voorzien is van veiligheidsgordels.
- Scooters: de regelgeving voor brom- en snorscooters verschillen enigszins van elkaar:
- Bromfiets: het dragen van een helm is verplicht.
- Snorfiets: het dragen van een helm is vanaf 1 januari 2023 verplicht. Welk type helm verplicht is, zal later aan bod komen.
Welk type helm is verplicht?
De helmplicht voor snorfietsers verschilt ten opzichte van de helmplicht voor bromfietsers. Bestuurders van een scooter met geel kenteken dienen een helm te dragen zoals die voldoet aan de vereisten uit artikel 60 lid 1 Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990. Bestuurders van een scooter met een blauw kenteken kunnen kiezen tussen een helm zoals omschreven in artikel 60 lid 1 Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 (een bromfietshelm) of een goedgekeurde speedpedelec-helm. De laatstgenoemde categorie helmen zijn namelijk lichter en ventileren beter. Met het oog op de lagere constructiesnelheid van een snorfiets is dat wenselijk.
Voor snorfietsers binnen bepaalde gebieden van Amsterdam en Utrecht gold al langer een helmplicht. Voor hen verandert er op 1 januari 2023 dan ook niets.
De helm voor bestuurders van quads met helmplicht en motoren moet eveneens voldoen aan de vereisten zoals opgenomen in artikel 60 lid 1 Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990.
Waarom een helmplicht voor snorfietsers?
Een bromfiets verschilt in de basis nauwelijks ten opzichte van een snorfiets. In feite hebben ze beiden dezelfde carrosserie en hetzelfde motorblok. Het essentiële verschil is dat een bromfiets een toegestane constructiesnelheid heeft van 45 km/uur en een snorfiets van 25 km/uur. Mede om die reden was het jarenlang niet verplicht om een helm te dragen op een snorfiets.
Bezorgde artsen hebben het kabinet opgeroepen een helmplicht in te voeren voor snorfietsers om de verkeersveiligheid te bevorderen. Het dragen van een helm kan namelijk (ernstig) hoofdletsel voorkomen. Het kabinet heeft gehoor gegeven aan die oproep.
Vanaf wanneer geldt de helmplicht voor snorfietsers?
Zoals gezegd geldt de helmplicht al sinds 1975 voor bromfietsers. Dat staat geregeld in artikel 60 Reglement verkeersregels en verkeersteken 1990. In dat artikel staat dat de helm goed passend dient te zijn en voorzien moet zijn van een deugdelijke sluiting. Daarnaast moet de helm voorzien zijn van een goedkeuringskenmerk. Per 1 januari 2023 zal artikel 60 RVV uitgebreid worden met een helmplicht voor snorfietsers. In de eerste instantie zou op 1 juli 2022 de helmplicht voor bestuurders van snorscooters ingaan. Het kabinet heeft besloten de ingang van de helmplicht te verplaatsen naar 1 januari 2023 zodat iedere bestuurder voldoende tijd heeft om een helm te kopen.
Straf voor het niet dragen van een helm
De straf voor het niet dragen van een helm op een scooter met een blauw kenteken bedraagt € 100,00. Het niet dragen van een helm op een motor levert een boete van € 150,00 op. De helm die gedragen wordt, dient ook goed passend te zijn en vastgemaakt te zijn middels een deugdelijke sluiting. De meeste helmen zijn uitgerust met een sluitsysteem onder de kin. Die sluiting moet rond de kin aangesloten en bevestigd zijn. Zowel de bestuurder als de passagier dient te voldoen aan de helmplicht. Let op: is de passagier jonger dan 12 jaar, dan is de bestuurder van de scooter verantwoordelijk. Als de passagier geen helm draagt, krijgt de bestuurder dus de boete.
Het aantal boetes voor het niet dragen van een helm stijgt al jaren. In 2021 zijn in totaal 17.000 boetes uitgeschreven aan bestuurders die niet voldeden aan de helmplicht. In datzelfde jaar is ruim € 1,7 miljoen betaald door scooterbestuurders die geen helm droegen! Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van 2017.
